Boyuk bayira cixmaq ucun ne etmeli
Qəbizlik, yavaş bağırsaq hərəkətləri səbəbiylə həftədə üç və ya daha az defekasiyaya verilən addır. Bağırsaq pozğunluqları arasında nəcisin çətinləşməsi, nəcisin tam boşalmaması, ağrılı defekasiya və şişkinlik kimi xoşagəlməz hallara səbəb olan qəbizlik tez-tez rast gəlinir. Qəbizlik bəzən obstruktiv bir növ, bəzən də bağırsaq hərəkətlərinin yavaşlaması kimi görünə bilər.
Yaşayış şəraiti və pəhriz; Qadınlarda, kişilərdə, körpələrdə, uşaqlarda və böyüklərdə qəbizliyə səbəb ola bilər. Şişkinliyə səbəb olan, narahatlığa səbəb olan və həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərən bu vəziyyətə yaxşı gələn qidalardan əlavə dərmanlar da var. Şiddətli qəbizlik hallarında dərman tələb oluna bilər.
Uzun müddətli qəbizlik ciddi sağlamlıq problemlərindən qaynaqlana bilər. Qəbizliklə yanaşı qarın ağrısı, arıqlama, anusdan qanaxma kimi əlamətlər varsa, kolonoskopiya və laborator müayinələrlə bu problemin səbəbi araşdırılmalıdır.
Qəbizliyin əlamətləri hansılardır?
Qəbizliyin simptomları müxtəlif yollarla özünü göstərir. Əgər sözügedən şəxslər;
- Tualetə gedənlərin sayı azdırsa,
- Bağırsaqları boşaltmaq üçün qarın və ya qarın üzərinə basmağa ehtiyac hiss edirsinizsə,
- Tualet zamanı gərginlik hissi varsa,
- Sərt və ya çox kiçik nəcislər buraxılarsa,
- Tualetdən sonra bağırsaqların tamamilə boşaldığı hissi yoxdursa,
- Qarın şişməsi varsa, qəbizliyin də olduğunu söyləmək olar.
Qəbizliyə nə səbəb olur?
Defekasiyada çətinlik olaraq təyin olunan qəbizliyin əmələ gəlməsində həzm sistemi xəstəlikləri, qeyri-sağlam qidalanma və qidalanma vərdişləri, oturaq həyat, dərman istifadəsi kimi faktorlar var. Qəbizliyə nə səbəb olur? Sualın digər cavablarını aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- Tualet ehtiyacını təxirə salmaq
- bərk qidalarla qidalanma
- Həddindən artıq inək südünün istehlakı
- Düz bağırsaqda və ya kolonda stenoz və ya tıxanma
- Düz bağırsağın və ya kolon ətrafındakı sinirlərin anomaliyaları
- hormonal xəstəliklər
- Defekasiyada iştirak edən əzələlərin disfunksiyaları
Hansı qidalar qəbizliyə səbəb olur?
Qəbizliyə səbəb olduğu bilinən bəzi qidaları istehlak etməkdən çəkinmək və ya bu qidaları mümkün qədər məhdudlaşdırmaq lazımdır. Bunları aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- banan
- Makaron
- Düyü sıyığı
- düyü
- Həddindən artıq süd istehlakı
- fast food qidaları
Pəhriz və aktiv həyat tərzinə diqqət yetirilməsinə baxmayaraq, qəbizlik problemi hələ də yaşanırsa, qəbizliyin müalicəsi üçün həkimə müraciət etmək lazımdır.
Boyuk bayira cixmaq ucun ne etmeli ?
Səhv qidalanma vərdişləri qəbizliyin ən əhəmiyyətli səbəbləri arasında birinci yerdədir. Bu səbəblə ilk olaraq qidalanma proqramında kiçik dəyişikliklər etməklə qəbizliyin qarşısını almaq olar. Qəbizliyə səbəb olan qidalardan qaçınaraq, bağırsaq hərəkətlərini sürətləndirən qidalara üstünlük verərək qəbizliyə qarşı tədbir alına bilər.
Qəbizliyə nə xeyirdir?’, ‘Qəbizlik necə müalicə olunur?’Suallarınıza cavab verə biləcək maddələr aşağıdakılardır:
- Bol su və maye qidalar qəbul edin
- Daha çox hərəkət edilməlidir
- Lif əsaslı tərəvəzlər, meyvələr, paxlalılar və taxıllardan ibarət qidalanma proqramı hazırlanmalıdır.
- Dişləmələri yaxşıca çeynədikdən sonra udmaq lazımdır.
- Həddindən artıq kofein istehlakından qaçınmaq lazımdır
- Artıq süd və süd məhsulları istehlak edilməməlidir
- Tualet planının yaradılması və tualet ehtiyacı təxirə salınmamalıdır
Bunlara əlavə olaraq ani qəbizlikdən əlavə qarın ağrısı və ya kramplar, heç bir şəkildə tualetə gedə bilməmək və qaz çıxara bilməmək kimi problemlər varsa,vaxt israf etmədən həkimə müraciət etmək lazımdır.
Əgər;
- Qəbizlik yeni başlamışsa və görülən tədbirlər yetərli deyilsə ,
- Nəcisdə qan varsa,
- Özünüzdən aslı olmayaraq çəki itkisi varsa,
- Bağırsaq hərəkətləri şiddətli ağrıya səbəb olarsa,
- Qəbizlik iki həftədən çox davam edərsə,
- Nəcisin ölçüsü, forması və konsistensiyasında əhəmiyyətli dəyişiklik müşahidə olunarsa, yenidən həkimə müraciət etmək lazımdır.
Davamlı qəbizlik, yəni xroniki qəbizlik üçün həkimə müraciət edildikdə, həkim qəbizliyin səbəbini müəyyən etmək üçün bəzi testlər tövsiyə edə bilər. Onların arasında;
- hormon səviyyələrini yoxlamaq üçün qan testləri,
- Qarın əzələlərini idarə etmək üçün testlər,
- Tullantıların bağırsaqda necə hərəkət etdiyini müşahidə etmək üçün testlər,
- Yoğun bağırsağın obstruksiyalarını yoxlamaq üçün kolonoskopiya variantları mövcuddur.
- Həmçinin, bağırsaq hərəkətlərini, nəcisin xüsusiyyətlərini, pəhriz və digər amilləri izləmək düzgün müalicəni tapmağa kömək edə bilər.
Qəbizliyə kömək edən qidalar hansılardır?
Qəbizliyə yaxşı təsir edən qidalardan bəziləri bunlardır:
Qurudulmuş meyvələr: Səhər yeməyindən əvvəl quru ərik, əncir, gavalı yemək və acqarına ilıq su içmək bağırsaqları işə salacaq. Bu qidalar səhərlər ac qarına istehlak edildikdə daha təsirli olur. Bundan əlavə, qurudulmuş meyvələr çiy istehlak edilə bilər və ya kompot olaraq seçilə bilər. Gavalı qəbizlik üçün təbii vasitə kimi geniş istifadə olunur.
Su: Su istehlakı hər hansı bir səbəbdən məhdudlaşdırılmırsa, qəbizlik zamanı kifayət qədər su içməyə diqqət yetirilməlidir. Bu mühüm vərdişi təxirə salanlar həyəcan təbili çalaraq özlərinə xatırlatmağa cəhd edə bilərlər.
Kətan toxumu: Qatığa qatılaraq istehlak edilə bilən kətan toxumu qəbizliyə yaxşı gələn qidalar arasındadır.
Lifli qidalar: Paxlalılar, çuğundur, ispanaq, kələm, zoğal, kərəviz, kətan toxumu kimi liflə zəngin qidaların qəbulu bağırsaqları aktivləşdirməyə kömək edir. Lifli qida qruplarından olan lobya, noxud və mərcimək qəbizliyə yaxşı gəlir.
Qəbizliyə yaxşı gələn alma, üzüm, avokado, gavalı kimi lifli meyvələr qəbizlikdən əziyyət çəkənlər tərəfindən istehlak edilməlidir. Almalar pəhrizinizdə lif tərkibini artırmaq və qəbizliyi aradan qaldırmağın asan yollarından biridir. Armud liflə zəngin və qəbizliyə yaxşı gələn başqa bir meyvədir. Orta ölçülü armudda (təxminən 178 qram) təxminən 5,5 qram lif var. Bu nisbət gündəlik tövsiyə olunan lif qəbulunun 22%-ni təşkil edir. Kivi də qəbizliyə yaxşı gələn meyvələrdən biridir. Qəbizlikdən əziyyət çəkən insanların problemini həll etməyə kömək edə biləcək digər meyvə əncirdir. Əncir lif qəbulunuzu artırmaq və sağlam bağırsaq vərdişlərini təşviq etmək üçün əla bir yoldur. Portağal, qreypfrut və naringi kimi sitrus meyvələri də yaxşı lif mənbəyidir və qəbizlik üçün yaxşı olan təravətləndirici qəlyanaltıdır. Bu meyvələr qabıqda həll olunan lif pektinlə zəngindir. Əslində, pektin kolondan keçid müddətini sürətləndirərək qəbizlikdən əziyyət çəkənlərə kömək edə bilər. Sitrus meyvələri qabıqda həll olunan lif pektinlə də zəngindir. Pektin kolondan keçid müddətini sürətləndirə və qəbizliyi azalda bilər.
Zeytun, zeytun yağı və kəklikotu: Zeytun, keks və üzərinə zeytun yağı töküldükdə qəbizliyə yaxşı gəlir. Zeytun yağı qidanın bağırsaqdan keçməsinə kömək olduğu üçün ac qarına 1 çay qaşığı zeytun yağı qəbul etmək faydalı olardı.
Qəbizliyə faydalı olan bu qidaları uzun müddət istehlak etmək və həddindən artıq yemək bağırsağın immunitet qazanmasına və normal şəraitdə nəcis edə bilməməsinə səbəb ola bilər.
Qəbizliyi aradan qaldırmağa kömək edən bəzi qəbizlik vasitələrinə ilk növbədə lif əlavələri daxildir. Bu lif əlavələrinə həcm artırıcı laksatiflər də deyilir. Ümumiyyətlə, bu lif əlavələri ən təhlükəsiz seçimdir. Bu tip laksatiflər bol su ilə qəbul edilməlidir. Stimulyatorlar, yəni stimullaşdırıcı laksatiflər bağırsaqlarda əzələlərin ritmik daralmasına səbəb olur. Yağlayıcılar nəcisin bağırsaqda daha asan hərəkət etməsinə imkan verir.
Nəcis yumşaldıcılar nəcisi nəmləndirərək yumşaldır. Osmotik laksatiflər kimi tanınan bu yumşaldıcılar osmotik təzyiq fərqi yaradaraq suyu bağırsağa çəkməyə kömək edir. Sinir-əzələ vasitəçilərinə opioid antaqonistləri və 5-HT4 agonistləri daxildir. Onlar bağırsaqdaxili hərəkətləri tənzimləmək üçün xüsusi reseptorlarda işləyirlər. Bununla belə, əgər laksatiflər və ya qəbizlik dərmanları xəstəliyi müalicə etmirsə, həkim nəcisin əllə və ya cərrahi yolla çıxarılmasını tələb edə bilər.
Qəbizlik nə vaxt təhlükəlidir?
Həftədə bir dəfə tualetə getsəniz, ciddi qəbizliyiniz ola bilər. Bu müddət iki həftədən çox davam edərsə, vaxt itirmədən bir sağlamlıq müəssisəsinə müraciət etməlisiniz.
Qəbizliyin qarşısını necə almaq olar?
Bol liflə balanslaşdırılmış pəhriz qəbizliyin qarşısını almaq üçün təsirli bir həll ola bilər. Meyvələr, tərəvəzlər, paxlalılar, tam taxıllı çörəklər və bütün digər taxıllar, xüsusən də kəpək ən yaxşı lif mənbələri arasındadır. Gün ərzində bir yarım-iki litr su və buna bənzər mayelərin qəbulu da qəbizliyin qarşısını alır.
Kofeindən qaçınmaq da bədəndə susuzluğun qarşısını almaq üçün vacib bir addımdır. Bundan əlavə, süd və süd məhsulları bəzi insanlarda qəbizliyə səbəb ola bilər. Bağırsaq əzələlərinin hərəkətlərini daha aktiv etmək üçün gündə ən azı otuz dəqiqə aktiv olmaq və ya idman və idman etmək vacibdir. Bu cür tövsiyələrə əməl olunarsa, qəbizliyin qarşısını almaq mümkündür.
İstinad :
Oxşar məqalələr:
